Jaki bezpiecznik B czy C?

Po modernizacji oświetlenia z tradycyjnych źródeł na technologię LED, pojawiają się przypadki, w których bezpiecznik nadprądowy (np. wyłącznik nadprądowy) odłącza zasilanie. Istnieje kilka powodów, dlaczego tak się dzieje:

1. Prąd rozruchowy 

Technologia LED charakteryzuje się niskim zużyciem energii w czasie normalnej pracy, jednak w momencie włączenia oprawy może wystąpić wysoki prąd rozruchowy. Wynika to z obecności zasilaczy LED, które mają kondensatory ładowane w momencie włączenia. W efekcie, chwilowy prąd przy załączeniu oprawy może być wielokrotnie wyższy niż nominalny prąd pracy. Jeżeli taki prąd przekracza wartość znamionową zabezpieczenia nadprądowego, może dojść do jego zadziałania, co prowadzi do odłączenia zasilania.

2. Zbyt mały bezpiecznik lub niewłaściwy typ charakterystyki

Bezpieczniki, które były odpowiednio dobrane do tradycyjnych źródeł światła, mogą nie być dostosowane do LED ze względu na inny charakter pracy i wyższy prąd rozruchowy. Przykładowo, zabezpieczenia nadprądowe typu B, powszechnie stosowane w tradycyjnym oświetleniu, mogą nie być wystarczające do obsługi opraw LED. Z tego powodu często stosuje się wyłączniki nadprądowe o charakterystyce C lub D, które lepiej radzą sobie z krótkotrwałymi skokami prądu.

3. Zwiększona liczba opraw na jednym obwodzie

Po modernizacji często zdarza się, że liczba opraw na jednym obwodzie elektrycznym wzrasta ze względu na niższe zużycie energii przez diody LED. Jednak mimo mniejszego obciążenia w czasie normalnej pracy, wzrasta suma prądów rozruchowych dla większej liczby opraw, co może przekraczać możliwości zabezpieczenia.

Jak dobrać odpowiednie zabezpieczenie?

Aby dobrać właściwe zabezpieczenie nadprądowe, należy uwzględnić:

  • Prąd znamionowy instalacji i poszczególnych opraw,
  • Wartość prądu rozruchowego opraw LED,
  • Typ charakterystyki zabezpieczenia.

Kroki doboru zabezpieczenia:

  1. Oblicz prąd znamionowy obciążenia: Ustal sumaryczny prąd znamionowy dla wszystkich opraw na danym obwodzie. Przykład dla 10 opraw LED, każda o mocy 30 W, przy napięciu 230 V:

    P=10×30W=300WP 

    Prąd:

    I led=P/U=300W/230V≈1.3A

  2. Uwzględnij prąd rozruchowy: Prąd rozruchowy dla opraw LED może być wielokrotnością prądu znamionowego (np. 5-krotny). W tym przypadku:

    I rozruchowy=1.3A×5=6.5A

    To wartość chwilowa, która musi być brana pod uwagę przy wyborze zabezpieczenia.

  3. Wybierz typ wyłącznika nadprądowego: Zabezpieczenia typu B mogą nie wystarczyć, dlatego lepsze będzie zabezpieczenie o charakterystyce C, które toleruje wyższy prąd rozruchowy (do 5-10 razy wyższy niż prąd znamionowy).

  4. Weryfikacja ochrony termicznej: Upewnij się, że zabezpieczenie jest odpowiednio dobrane do przewodów i nie spowoduje ich nadmiernego nagrzewania podczas pracy. Możesz skorzystać z norm, takich jak PN-IEC 60364, które określają wymagania dla przewodów i zabezpieczeń.

Przykład:

Załóżmy, że masz obwód, na którym pracuje 10 opraw LED, każda o mocy 30 W, a prąd rozruchowy opraw wynosi 5-krotną wartość prądu znamionowego.

  1. Obliczenie prądu znamionowego:

    I led=300W/230V≈1.3A

    Dla 10 opraw:

    I całkowity=10×1.3A=13A

  2. Uwzględnienie prądu rozruchowego:

    I rozruchowy=13A×5=65A

    Chwilowy prąd rozruchowy wynosi 65 A, co oznacza, że zabezpieczenie musi być w stanie wytrzymać taki skok bez wyzwolenia.

  3. Dobór wyłącznika nadprądowego: Dla takiego układu najlepiej sprawdzi się wyłącznik nadprądowy o charakterystyce C lub D, np. wyłącznik C16, który może obsługiwać krótkotrwały prąd rozruchowy rzędu 80-160 A, w zależności od typu.

Podsumowanie:

Odłączanie zasilania przez bezpiecznik nadprądowy po modernizacji oświetlenia na LED wynika z wyższego prądu rozruchowego, niż przewiduje to zabezpieczenie. Rozwiązaniem jest dostosowanie rodzaju i wartości zabezpieczenia do charakterystyki pracy opraw LED, z uwzględnieniem chwilowych skoków prądu przy włączaniu.